خبر کوتاه از کتاب هزاره های اسکاندیناوی

سلطان‌علي کشتمند صدراعظم اسبق افغانستان روایت می‌کند:«روزی در ساعات شام قوماندان محبس در زندان کوچک ما آمد و اتاق های مارا تعویض کرد. حدس زدیم که شاید انسان مهم و خطرناک دیگری برای رژیم، در آن انتقال داده شود. بدین لحاظ تمام نیمه اول شب را گوش به آواز بودیم تا اینکه سر و صدا و رفت و آمد مختصری صورت گرفت و خاموش شد. پس از گذشت یک هفته فرصت مختصری دست داد تا از سوراخ کلید قفل داخل اتاق را بنگرم. دیدم که مردی نورانی با ریش بزرگ دقیقا تنظیم شده به رنگ خرمایی روشن در برابر چشمان ام قرار گرفت و پس از مکث مختصری شناختمش. دهن را به عوض چشم در سوراخ کلید گذاشتم و صدا زدم: « طاهر، طاهر،. بدخشی!» وی فورا در عقب دروازه آمد و پرسید « کشتمند استی؟» گفتم « بلی، چطور دانستی که منم؟ » گفت: « از سربازان پرسیده بودم.» سربازان دانستند که ما هردو نه تنها دوست،بلکه خویشاوند نیز هستیم. همچنین ایشان تحت تاثیر شخصیت و حرف های صمیمانه و انسانی بدخشی قرار گرفتند و اجازه دادند که بعضی روز ها با هم دیدار و صحبت داشته باشیم. روز های بعد ساعت ها با هم می‌نشستیم، صمیمانه و با ذهن باز، آگنده از احترام و دوستی متقابل باهم صحبت می کردیم. این دیدار و صحبت های تقریبا همه روزه برای ما مایه تسلی، خرسندی،و متقابلا آموزنده بود. از گذشته ها، از دوستی ها و رفاقت ها و از اینکه بلاخره خویشاوند هم شده بودیم، یاد آوری می کردیم و بعضا از گذشته اظهار ندامت که چرا در تحت شرایط سیاسی وقت فریب خوردیم و هردو که از لحاظ احساس، دید سیاسی و اندیشه های خویش نزدیک بودیم و خواهرم جمیله همسر وفادار ، همکار و همفکر وی بود، از همدیگر برای مدتی دور ماندیم. البته صحبت های ما عمدتا خصلت سیاسی و انسانی داشت و از موارد خانواده‌گی نیز یادآو خبر کوتاه از کتاب هزاره های اسکاندیناوی...

آورنده: عبدالله رفیعی1 : ما معتقد هستیم که هرکس روی تمامیت ارضی افغانستان و روی وحدت ملی افغانستان فکر می کند ، باید با واقعیت های عینی جامعه برخورد کند و تمام جریانات سیاسی و اقوام و ملیت ها را در نظر بگیرد .2 : ما حقوق همه ملیت ها را می خواهیم ، حقوق ملیت ها به معنای برابری و برادری است .3 : حاضر هستیم تا آخر وحـدت ملی و تمامیت ارضی را حفظ نماییم .4 : ما فقط یک تعهـد داریم ، که از مردم خود دفاع نماییـم .5 : از نظر تـمدن بشری و قوانین بین المللی من فکر می کنم ، که امروز یک مسـئله ی پذیرفته شده در سطح جهان است ، که مطبوعات آزاد باشد و هرکس باید طبق برداشت های سیاسی و عقیدتی اش ، عقـیده ای خود را منعکس نمایـد .6 : ما از کشورهای جهان و سازمان ملل می خواهیم ، که مردم افغانستان را در امر بازسازی و اعمار مجـدد افغانستان یاری رسانند.7 : معتقدیم که سرشماری دقیق ، زیر نظر سازمان ملل از جمعیت افغانستان صورت گرفته و میزان جمعیت های انسانی ساکن در کشور مشخص گردد .8 : هر طرحی که بدون توجـه به واقعیت های جامعه ی افغانستان ارائـه شود ، ضمانت اجـرایی ندارد .9 : هرکس که به حقوق مردم ما احترام گذاشته و خواسته های مشروع ما را بپذیرد ، ما نیز به او احترام قایل ایم و هرگاه به حقوق مردم ما تجـاوز شود ، در برابر متجـاوز خواهیم ایستاد .10 : زنـان از کلیـه ی حقوق انسانی برخوردار هستند و می توانند در همه عرصه های حیات اجتماعی ـ سیاسی کشور فعال باشند، انتخاب شوند و انتـخاب کنند .11 : اگر ملـیتی حقوق خود را طلب نموده و خواستار عدالت باشد ، به معنای تجزیه طلبی نیست . این حق طبیعی مردم است ، که خواستار حقوق خویش و عدالـت باشند .12 : دولت مردمی وقتی به وجود می آید ، که انتخابات برگزار خبر کوتاه از کتاب هزاره های اسکاندیناوی...

در زمان که طرح مفاهیم ومطالبات چون عدالت اجتماعی، تشکیل دولت مشارکتی، حقوق زن و آزادی بیان؛ وحدت ملی، رسمیت یافتن هویتهای قومی درکشور ما طرح وساختار نظام سیاسی در کشور، مشکل وبسان تاوب می ماند،رهبر شهید، با آگاهی و خردمندی، منطق نیرومند و ادبیات فاخر خود، غیر ممکن های یاد شده را نتنها ممکن ساخت که به اکسیژن زندگی اجتماعی، مجامع فرهنگی وشعار مبارزاتی مبارزان و گفتمان غالب محافل مدنی وسیاسی مبدل ساخت.در این میان اما یکی از راهکارهای مهمی که استاد مزاری برای حل مشکل اساسی وساختاری کشور، طرح وتاکید نمود،طرح سیستم فدرالی در کشور است نگاه شهید مزاری به مسله فدارلیسم، یک نگاه، فرهنگی وتمدنی است و از امور وباور های مبنایی و اصولی شان شمرده می شود ومی گوید: راه حل مسله، نظام فدرالی را میدانیم واین را یک مبنا میدانیم.استاد مزاری درباره عدالت اجتماعی ومسایل دیگر که صد البته همه مهم و حیاتی است، ولی درو قت بیان و مطرح نمودن آن مفاهم هیچکاهی به تعبیر مبنایی ازآنها یاد نکرده است. مبنا، اصل اصول را گویندوبه تعبیر علمای لغت وفرهنگ ( مبنی، مأخوذ از «بناء» و مقصود از آن قرار و عدم تغییر است)استاد مزاری در باره فدرالیسم، یک دیدفرهنگی وتمدنی ویژه دارد او نسبت به سیستم فدارلیسم برای کشورمان به عنوان یک راه کار مهم واستراتیژیک باور دارد وبه تعبیرخودش، فدارلیسم را به حیث مبنا واصل سیاسی قبول دارد و ازآن حمایت میکندرهبر شهیدبابه مزاری برای درست بودن این طرح و اندیشه خود از نظامهای فدارلی که موفق هم هستند نمونه و مثال آورده و نام می برد:( دردنیا، هم نمونه دارد وما میدانیم کشور های پیشرفته دنیا از نگاه دمو کراسی واز نگاه آزادی نظام فدرالی دارد، نه آنجا تمامیت ارضی شان به خطر است ونه منافع ملی شان ب خبر کوتاه از کتاب هزاره های اسکاندیناوی...